Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Özeti
Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği detayı için tıklayın.
Resmi Gazete; 19.09.2013/28770
Ateşleme: Kazı işlerinde deliklere doldurulmuş olan patlayıcı maddelerin patlatılmasını,
Ateşleyici: Patlayıcı madde kullanılması koşullarını yerine getirmek üzere, yeterlik belgesine sahip kişiyi,
Ayak: Maden içerisinde iki galeri arasında cephe halinde üretim yapılan yeri,
Baca: Maden içerisinden sürülen galeriyi,
d) Baraj: Yeraltında yangın, su, zararlı gaz ve diğer tehlikeleri önleyici engelleri,
Bür: Yerüstüyle bağlantısı olmayan kuyuyu,
Cep: Galeri, varagel ve vinç dip ve başlarıyla ara katlarında ve ızgaralarda görevli çalışanların ve ateşleme görevlilerinin korunmaları amacıyla serbestçe sığınabilecekleri biçimde yapılan yuvaları,
Çatlak: Ana kütleden ayrılmış, her an düşebilecek parçaları,
Çatlak sökümü: Bir kademenin kazı işlerinin devamı sırasında ana kitleden ayrılmış, düşebilecek durumdaki parçaların temizlenmesini,
Freno: Varagel üzerinde taşımayı sağlayan sistemi,
Grizu: Metanın havayla karışımını,
Kademe: Açık işletmelerde belirli aralık, kot ve eğimlerle meydana getirilen basamak şeklindeki çalışma yerlerini,
Lağım: Taş içerisinde sürülen galeriyi,
Nefeslik: Ocak havasının giriş ve çıkış yolunu,
Ocak: Kuyuları ve giriş çıkış yollarıyla yeraltındaki bütün kazıları, bu kazılardan çıkan pasanın çıkartıldığı yatımlı ve düz galerileri, diğer yolları ve üretim yerlerini, çıkarma, taşıma, havalandırma tesislerini, yeraltında kullanılan enerjinin sağlanmasında ve iletilmesinde kullanılan sabit tesisleri, açık işletmelerde giriş çıkış yolları ile tüm maden kazıları, bu kazılardan çıkan pasanın döküldüğü döküm sahalarını,
Röset: Kuyu ve baş aşağıların dip ve başlarının katlardaki yatay yollarla olan bağlantı yerlerini,
Sıkılama: Lağım deliklerine patlayıcı madde konulduktan sonra kalan boşluğun gerektiği biçimde doldurulmasını,
Sondajla maden çıkarma işlerinin yapıldığı işyerleri: Madenlerin sondaj kuyuları açılarak çıkarılması, arama amacıyla sondaj yapılması, çıkarılan madenlerin işlenmesi hariç satışa hazırlanması işlerini,
Şev: Kademe, alın ve yüzlerindeki eğimi,
Topuk: İşletmelerde güvenlik için bırakılan maden kısımlarını,
Varagel: Dolu araba aşağıya inerken boş arabanın yukarıya çıkmasını sağlayan ve karşılıklı ağırlık esasına göre, eğimli düzey üzerinde fren ve halat kullanılarak yapılan taşıma yerini,
- Madencilik maden bileşiklerini ekonomik olarak çıkarıp kullanılabilir hale getirmek amacıyla, yeraltında ve yeryüzünde yapılan bütün faaliyetleri kapsar
- Kapalı ortama girmeden hava kontrol edilmelidir. Havada CO-CO2-H2 S-CH4 vb. tehlikeli gazlar olabilir. İş izni hazırlanır, dışarıda bir gözlemci bırakılır. Dünyada kabul edilen oksijen sınırları % 19,5 ile % 23,5 arasıdır.
- Metan gazı havada % 5-15 arası olursa patlayıcıdır. Ocaklarda grizu patlamasının önlenmesi için metan oranı sürekli kontrol edilir. %2’yi geçtiğinde çalışma durdurulur.
- En riskli madencilik, kömür madenciliğidir. “A sınıfı” iş güvenliği uzmanının çalışmasını gerektirmektedir. Ayrıca maden mühendisi olarak bir teknik nezaretçi olmalıdır.
- Havasında %19’dan az oksijen, % 2’den çok metan, %0.5’den çok karbondioksit, 50 ppm (%0.005) den çok karbon monoksit ve diğer tehlikeli gazlar bulunan yerlerde çalışılmaz
- Aynı hava akımından yararlanan ayaklarda ve damar içindeki düz ve eğimli yollarda metan oranı %1,5’u, bunların bağlandığı hava dönüş yollarında % 1 ‘i geçmez
- Havasında % 2’den çok metan tespit edilen ocaklarda veya ocak kısımlarında, çalışanların kurtarılması ve grizunun temizlenmesi dışında çalışma yapılmaz
- Genel havasında metan oranı %1,5’i geçen yerlerde izleme ve alarm sistemleri hariç elektrikli aygıtların gerilimi derhal kesilir ve şartlar düzelmedikçe yeniden verilmez.
Ani grizulu çıkışı olan ocaklarda gecikmeli yerine emniyetli kapsül kullanılır. - Grizu; maden ocaklarının galerilerinde bulunabilen ve belirli konsantrasyonlara eriştiğinde patlayıcı hale gelebilen, zehirli bir gazdır. Metan-hava karışımı olarak da adlandırılabilinir. %5 – %15 arası patlayıcıdır. 650’C’de 2 fazlı bir yanma gerçekleştirir.
- Yasalar doğrultusunda, metanın havada bulunma oranı, hacimce %1’dir. Bu seviyeye ulaşıldığında acilen önlem alınması gerekmektedir.
- Grizulu ocaklarda, lağımın 25 m yarıçapındaki alanda ölçüm yapılır. %1 metan varsa patlatma yapılmaz
- İşçilerin taşındığı ekipmanlara Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı izin verir. Tüm Lambalar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından onay alınarak kullanılır.
- 50 den çok işçi çalışıyorsa bir yangın ekibi oluşturulur.
- Kapalı alanlarda Ex-proof (alev almaz) lamba kullanılmalıdır
- Metan oranı % 1,5 olursa elektrikli aletler çalıştırılmaz, %2 olursa işçiler çalıştırılmaz.
- Hidrojen sülfür gazı çok tehlikeli bir gazdır. 1 dakika yoğun teneffüs ani ölüm getirir. Kokusu çürük yumurtaya benzer. Petrol, gaz ve maden ocaklarında görülebilir. Boya, lastik, vb sanayi üretimlerinde de meydana çıkabilir. LağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More kanallarında, foseptiklerde, eritme (izabe) tesislerinde, gazhanelerde de rastlanır. İSG açısından havadaki miktarı sürekli kontrol edilmeli, kapalı alana girince özellikle bakım işlerinde kontrol edilmeli, iş izni ile girilmelidir. Havadan ağır ve CO’dan daha zehirlidir. Yanıcı ve patlayıcı bir gazdır.
- Yer altı işlerinde (kömür ocakları) en önemli konu havadaki metan oranıdır. Metan %2’ye ulaşırsa çalışma yapılamaz. Yine havada Oksijen, CO, CO2, H2S vb tüm tehlikeli gazlar ile diğer metal, toz vb takip edilmelidir. Metan oranı %4-15 arasında ise patlama olur.
- Çalışma gerilimi 42 voltun üzerinde ise, elektrik kaçağı yapabilecek elektrikli aygıtlar ve madeni kısımlar, topraklamayla güvenlik altına alınır. Ocak içi şebekesine ve buna bağlı devrelere ait topraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya… More iletkenlerinde kesiklik veya kopukluk bulunmayacak; kablo ekleme kutuları veya başlıklarında, güvenli biçimde köprüleme yapılır. Bağlantı yerlerinde boya, oksit ve pas nedeniyle topraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya… More direncinin yükselmesine izin verilmez.
- Üretimi biten eski imalat ve panolardaki kalıcı bekleme barajları hava sızdırmaz, basınca dayanıklı ve tahrip olmayacak şekilde kurulur ve ocak gazları yönünden sürekli kontrol altında bulundurulur. Bu barajlar, baraj arkalarında oluşabilecek gaz basıncı ve su baskınına karşı dayanımı hesaplanarak kurularak sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilir. Barajların arkasında bulunan oksijen, metan, karbonmonoksit, hidrojensülfür vb. ocak gazları ile sıcaklık ölçümleri 10 günde bir, değişiklik tespit edilmesi halinde sürekli yapılır ve kayıt altına alınır. Barajların açılmasında gerekli güvenlik tedbirleri alınır. Bu barajlar hazırlanacak olan yeraltı çalışma planlarında gösterilir.
- 50 kilogramdan az patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More bulunan depolara ana yoldan 90 derecelik bir, daha çok patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More bulunan depolara 90 derecelik iki dirsek oluşturan yolla girilmeli ve patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More deponun son kısmına konulmalıdır. Bir patlama olasılığına karşı, patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More depolarının karşısına, dirseklerden en az üç metre derinlikte hız kesici cepler yapılmalıdır. Yeraltı deposunda, sıcaklığın 8 dereceden aşağı ve 30 dereceden yukarı olmaması sağlanır. Patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More dağıtımı, depo çıkışındaki özel bir cepte yapılır ve buralarda statik elektrik boşalmasına karşı gereken tedbirler alınır.
- Ateşleyici, manyeto ve sandıkların anahtarlarını kendi üzerinde bulundurur. Ateşleyicinin vücudundaki statik elektriğin boşaltılması için gerekli tedbirler alınır. Bir kişinin taşıyabileceği patlayıcı madde miktarı 10 kilogramı geçemez.
- Patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More lağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More deliği iyice temizlendikten ve gerekli hallerde yastık maddesi yerleştirildikten sonra doldurulur ve sıkılandıktan sonra ateşlenir. SıkılamaLağım deliklerine patlayıcı madde konulduktan sonra kalan boşluğun gerektiği biçimde doldurulması “Sıkılama” olarak adlandırılmaktadır…. More maddesinin boyu 40 santimetreye kadar olan kartuşlar için 35 santimetredir. Fazla her kartuş için, kartuş boyunun yarısı kadar, sıkılamaLağım deliklerine patlayıcı madde konulduktan sonra kalan boşluğun gerektiği biçimde doldurulması “Sıkılama” olarak adlandırılmaktadır…. More maddesi eklenir. Patlayıcı maddenin boyu, delik derinliğinin yarısını geçemez. Artan boşluk, sıkılamaLağım deliklerine patlayıcı madde konulduktan sonra kalan boşluğun gerektiği biçimde doldurulması “Sıkılama” olarak adlandırılmaktadır…. More maddesiyle doldurulur. Sorumlu kişiler, sıkılamaLağım deliklerine patlayıcı madde konulduktan sonra kalan boşluğun gerektiği biçimde doldurulması “Sıkılama” olarak adlandırılmaktadır…. More madde ve gereçlerini ateşleme yerinin yakınında bulundururlar. LağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More deliklerinin doldurulması ve sıkılanması, bizzat ateşleyici veya onun gözetim ve sorumluluğu altında bu konuda deneyimli usta veya çalışan tarafından yapılır.
- LağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More atıldıktan sonra, elektrikli ateşlemede en az 5 dakika, fitil veya benzeri ateşlemede 1 saat geçmeden ve yetkili kimseler tarafından dikkatle muayene edilip tehlike kalmadığı bildirilmedikçe ateşleme alanına kimsenin girmesine izin verilmez. LağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More deliğinde patlamamış patlayıcı maddenin kaldığı veya bundan kuşkulanıldığı takdirde, ortamın güvenliği sağlanıncaya kadar ateşleme alanına kimse giremez. Patlamamış patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More artıkları, bir sorumlu kişinin gözetiminde, mümkünse o lağımı delen çalışan tarafından, patlamamış lağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More deliğinin en az 30 santimetre yakınında, ona paralel başka bir delik delinip doldurularak ateşlenir.
Patlayıcı maddelere ilişkin yönerge: Patlayıcı maddelerin taşınması ve depo edilmesine ilişkin esaslar hususunda, ilgili mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduğu ve aşağıdaki ayrıntıları kapsayan bir yönerge hazırlanır. Bu Yönergede;
a) Patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More depolarının yerini gösterir planlar,
b) Ateşleyiciler ile patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More depolarına girmeye yetkili çalışanların listesi,
c) Patlayıcıları nem, bozulma ve donmaya karşı korumak için alınacak tedbirler,
ç) Patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More tüketim planı,
d) Tecrit (ayırma) tedbirleri,
e) Havalandırma,
f) Patlama ve yangına karşı alınacak tedbirler,
g) Yangın halinde gaz ve dumanların boşaltılması,
ğ) Patlayıcı maddelerin taşınmasına dair kuralları, ile ilgili hususlar yer alır.
Patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More;
a) Emniyet lambası veya metan detektörleriyle yapılan ölçümlerde % 1 veya daha çok metan bulunan kısımlarda,b) Grizu bulunması muhtemel yerler, grizu kontrolü yapılamayan eski veya yeni imalat boşlukları veya çatlakları olan yerlerde,
c) Tıkanmış kömür, bür ve siloların açılmasında,
ç) Kapatılmış yangın barajlarının açılmasında, kullanılmaz.
Yeraltı çalışmalarında yanıcı veya patlayıcı ortam oluşması riski meydana getirecek miktarda metan gazı çıkma ihtimalinin olduğu yerler grizulu kabul edilir.
- Bacalar, ani grizu boşalabilecek yönlerde veya grizu bulunabilecek eski çalışma yerlerinde devam ettirildiği takdirde, yapısal özellikler göz önünde bulundurularak en az 25 metre boyunda kontrol sondajları yapılması sağlanır. Kontrol sondaj deliklerinde, grizu veya tehlikeli gazların varlığı anlaşılırsa, iş durdurulur; çalışanlar söz konusu yeri terk eder; giriş yeri kapatılır, durum yetkililere derhal haber verilerek gerekli çalışmaların yapılması sağlanır.
- Grizulu ocaklarda havalandırma ile ilgili değerler her vardiyada ölçülür, metan gazı ölçümleri bu ölçümlerle beraber yapılır. Havada % 1’den çok metan gazı tespitinde, bu oran % 1’in altına düşünceye kadar ölçümler aralıksız sürdürülür. Üretim ünitelerinden dönüş havası içinde ve üretim yerlerindeki gazların birikebileceği yerlerde metan gazı seviyesi sürekli olarak izlenir. (Ek cümleler:RG-10/3/2015-29291) Merkezi izleme sistemine bağlı sensörler; oksijen, metan, karbonmonoksit, hidrojensülfür, sıcaklık ve hava hızı değerlerini ölçecek şekilde, sayıları ve yerleri sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilerek yerleştirilir.
Bütün grizulu ocakların, havalandırma planında tespit edilen istasyonlarında, en geç 10 günde bir gerekli ölçümler yapılır. Hava akımını etkileyecek bir değişikliğin olması durumunda gerekli ölçümler yenilenir. Ocakta yeterli sayıda kalibre edilmiş seyyar gaz ölçüm cihazları bulundurulur, birbirinden ayrı noktalarda çalışan her ekipte en az bir adet cihaz bulunur. Bu cihazlar metan, karbonmonoksit, oksijen ve hidrojensülfür gazlarını ölçecek özellikte olur.
Bu cihazlarla; sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilen sıklıkta ocağın çalışan bulunan bölgelerinde, baraj önlerinde, hava istasyonlarında ve su ceplerinde ölçümler yapılarak, bu ölçümler havalandırma defterine kaydedilir. Herhangi bir cihazın arızalanması halinde kullanıma hazır yeterli sayıda yedek cihaz bulundurulur.
- Tali havalandırma sadece ana havalandırma akışı ile bağlantısı bulunan hazırlık ve kurtarma çalışmalarının yapıldığı yerlerde uygulanır. Tali havalandırmada kısa devreyi önleyecek tedbirler alınır. Tali havalandırmada kullanılan vantüpler antistatik ve alev yürütmez özellikte olur.
- Havalandırma esas itibariyle aşağıdan yukarıya doğru yapılır. Eğimi hiçbir kısımda % 10’ u geçmeyen kesitinin herhangi bir noktasında grizu toplanmasına imkân bulunmayan ve grizu birikimini önleyecek hava akımı sağlanan galeriler havalandırma bakımından düz sayılır.
- Hazırlık işleri veya grizu birikimlerini dağıtmak amacıyla yapılan işler dışında, bölmeyle veya borularla havalandırma yapılmaz.
- Aynı hava akımı üzerinde bulunan ve aynı anda çalışılan yerlerin sayısı, hava miktarına ve grizu çıkışına göre düzenlenir. Aynı hava akımından yararlanan ayaklarda ve damar içindeki düz ve eğimli yollarda metan oranı % 1,5’u, bunların bağlandığı hava dönüş yollarında % 1’i geçmez.
- Grizulu veya yangına elverişli kömür damarlarının bulunduğu ocaklarda, tüm çalışanlar çalışma süresince, yanlarında Ek-1 inci maddede yer alan tabloda belirtilen kaçış sürelerini ve TS-EN 13794 sayılı standartta belirtilen kriterleri sağlayacak oksijenli ferdi kurtarıcı bulundurur ve gerektiğinde kullanır.
- Bütün grizulu ocaklarda her biri tek başına ocağın havalandırılmasını sağlayacak güçte, birinin herhangi bir nedenle durması halinde diğeri derhal çalışacak durumda iki havalandırma grubu bulunur.
- Havasında % 2’den çok metan tespit edilen ocaklarda veya ocak kısımlarında, çalışanların kurtarılması ve grizunun temizlenmesi dışında çalışma yapılmaz. Temizlik çalışmalarında bulunacak kişilerin konu ile ilgili özel eğitim alması zorunludur. Metan oranının çalışma ortamında sık sık değiştiği hallerde, metan oranına göre ayarlı, ses ve ışık uyarısı yapan metan dedektörü bulundurulur veya bir merkezden izlenebilecek otomatik kontrol sistemi kurulur.
- Genel havasındaki metan oranı % 1,5’i geçen yerlerdeki iletkenlerin ve elektrikli aygıtların gerilimi derhal kesilir ve şartlar düzelmedikçe yeniden verilmez.
- Ateşleyici grizulu ocaklarda lağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More deliklerini doldurmadan önce 25 metre yarıçapındaki bir alan içinde ve özellikle tavandaki boşluklar, çatlaklar ve oyuklarda grizu ölçümü yapar. Bu ölçmede % 1 veya daha yüksek oranda metan tespit edilirse lağımlar doldurulmaz.
- Ateşleyici, lağımların doldurulmasından sonra ve ateşlemeden önce ölçümü tekrarlar. Metan oranı % 1’in altındaysa lağımlar ateşlenir, üstündeyse % 1’in altına düşünceye kadar ateşleme yapılmaz. Kömür tozu bulunan veya kömür tozu oluşabilecek kömür damarlarının bulunduğu ocaklarda, ateşlenecek yerlerde lağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More delikleri doldurulmadan önce taş tozu serpmek, sulamak gibi koruyucu tedbirler alınır
- Her çalışma öncesinde, çalışma mahallinden ve nakliyat yollarından daha üst seviyelerdeki şevlerde ve kazı yüzeylerinde toprak ve kaya düşmelerine karşı gerekli kontroller yapılır. Gerekli yerlerde ölçümleme işleri de yapılır.
- İşyerinde yapılacak çalışmalar sağlık ve güvenlik dokümanında belirtilen toprak kayması veya çökmesi riski ile ilgili hususlar dikkate alınarak planlanır. Kazı yüzeyleri ve şevlerin eğimi ve yüksekliği zeminin yapısına ve sağlamlığına ve uygulanan çalışma yöntemlerine uygun olur.
- Elle kazı ve yükleme yapılan açık ocaklarda kademe yüksekliği 3 metreyi geçemez. Bu ocaklarda şevKademe, alın ve yüzlerindeki eğim “ŞEV” olarak adlandırılmaktadır. Şev 1. İşletme 1.1. İşyerinde yapılacak… More açısı ise, jeolojik ve yapısal özellikler de dikkate alınarak, sağlam arazide 60 dereceyi, çöküntülü ve ezik arazide, kum, çakıl ve dere tortuları olan yerlerde, killi tabakalarda, ayrışıma uğramış kalkerlerde, parçalanmış volkanik taş ve tüflerde 45 dereceyi, kaygan ve sulu yerlerde 30 dereceyi geçemez.
- Kademe ve nakliyat yolları kullanılan araçlara uygun sağlamlıkta olur. Buralar araçların güvenli hareket edebileceği özellikte yapılır ve bakımları sağlanır.
- Kazı yapılan ve lağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More atılan kademe cepheleri, şantiyeler çalışanların geçtiği bunlara yakın yollar, taşıma yolları, kitle ve blok kayması ve parça düşmesi olasılığı yönünden sürekli olarak denetlenir. Varsa tehlike giderilmeden bu işle görevlendirilen çalışanlardan başkası buralarda çalıştırılmaz.
- Yıldırım düşmesi tehlikesi varsa; elektrikli kapsülle ateşleme yapılan açık ocaklarda, lağım delikleri gerekli tedbirler alınmadan doldurulmaz. Tehlike lağımın doldurulması sırasında meydana gelmişse doldurma işlemi derhal durdurulup, patlamanın olağan etki alanı dışına çıkılır ve tehlike geçinceye kadar bu alana kimsenin girmemesi için gerekli tedbirler alınır. Ek-1’de yer alan patlayıcı maddelere ilişkin yönergede bu maddede yer alan hususlar da belirtilir.
- Ateşlemelerden ve donmaları izleyen arazi gevşemesi kar, yağmur vb. doğal olaylardan sonra, yeniden işe başlamalarda, kademe yüzleri ve çevresi bu işe ayrılmış deneyimli çalışanlar tarafından yukarıdan başlanıp aşağıya doğru sürdürülmek suretiyle çatlak sökümüBir kademenin kazı işlerinin devamı sırasında ana kitleden ayrılmış, düşebilecek durumdaki parçaların temizlenmesi “Çatlak… More yapılarak temizlenir. Bu çalışmalar gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri alınarak yapılır.
Açık işletmelere ilişkin yönerge: Kazıcı ve doldurucu makinaların çalıştırıldığı veya derin lağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More deliklerinin uygulandığı işyerlerinde ilgili mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduğu ve aşağıdaki ayrıntıları kapsayan yönerge hazırlanır. Bu Yönergede;
a) Kademelere verilecek en çok yükseklik,b) Güvenle çalışmaya imkan verecek kademe düzlüğü, genişliği,
c) Çalışılan yerin özelliğine, jeolojik, tektonik yapısına ve fiziksel özelliğine göre kademelere verilmesi gereken şevKademe, alın ve yüzlerindeki eğim “ŞEV” olarak adlandırılmaktadır. Şev 1. İşletme 1.1. İşyerinde yapılacak… More derecesi,
ç) LağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More atılacak yerin özelliğine göre, lağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More derinliği, lağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More aralıkları ve lağımTaş içerisinde sürülen galeri “Lağım” olarak adlandırılmaktadır. Lağım Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler 6.1. Patlayıcı… More deliğiyle kademe yüzünün dibi arasındaki uzaklık ve buna göre konulması gereken patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More miktarı,
d) Ateşleme sırasında çalışanların ve makinaların güvenlikleri için alınması gereken tedbirler,
e) Makinaların çalışma koşulları, manevra yerleri, yükleme, taşıma ve boşaltma işlerinde uygulanacak güvenlik tedbirleri,
f) Patlayıcı maddePatlayıcı madde; atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya… More doldurma, sıkılamaLağım deliklerine patlayıcı madde konulduktan sonra kalan boşluğun gerektiği biçimde doldurulması “Sıkılama” olarak adlandırılmaktadır…. More ve ateşleme sırasında alınacak güvenlik tedbirleri,
g) Çalışma yerlerine görevlilerden başkalarının girmesine karşı tedbirler,
ğ) Patlayıcı maddelerin depolanması, kullanılacakları yere güvenli biçimde taşınmaları ve kullanılmalarına ilişkin tedbirler,
gibi hususlar yer alır.
Kuyu, Desandre, Galeri ve Taban Yolları Kaçış Hızları
Eğim (Derece) Kuyu, Desandre, Galeri, Taban Yolları Çıkışta Kaçış Hızı (m/dakika) İnişte Kaçış Hızı (m/dakika) 0 – > 10 40 45 10 – >20 25 30 20 – >45 15 20 >45 (kuyu,bür) 4 8
Üretim Alanlarında Kaçış Hızları
| Eğim (Derece) | Damar Kalınlığı (m) | Üretim Alanlarında | |
| Çıkışta Kaçış Hızı (m/dakika) | İnişte Kaçış Hızı (m/dakika) | ||
| 0 – > 20 | 0.50 – > 1.00 | 8 | 8 |
| 0 – > 20 | 1.00 – > 1.40 | 10 | 10 |
| 0 – > 20 | 1.40 – > 1.80 | 15 | 15 |
| 0 – > 20 | > 1.80 | 20 | 25 |
| 20 – > 45 | > 1.00 | 10 | 15 |
| >45 (Kelebe, Fere) | > 1.00 | 4 | 8 |
