Enfeksiyon Kontrolü
Enfeksiyon ya da infeksiyon intaniye (bulaşım) olarak da bilinir. Enfeksiyon insana, insandan, hayvandan, topraktan veya kullanım eşyasından geçebilir. Ek bilgi için Enfeksiyon Kontrol yönetmeliğine bakın
- Enfeksiyon kaynakları:
Hasta olan insanlar
- Hasta olan hayvanlar
- Temiz olmayan yüzeyler
- Tuvaletler, kapı kolları, klavyeler, vb.
Mikropların Çıkış Yolları
- Dokunma/ Cinsel temas/ Vücut sıvıları/ Hapşırma / öksürme
- Yediğimiz yiyecekler/ Havadaki zararlı zerreler
- Açık yaralar/ Ağza sokulan maddeler
Hastalığa yakalanma açısından daha şanssız olanlar (daha çok yakalananlar) şunlardır:
- Bulaşıcı hastalıklar salgın olduğu yerlere gidenler,
- üç aylıktan daha küçük bebekler,
- Ailesinde bulaşıcı hastalık taşıyan kişi bulunanlar,
- Yaşlı ve yatalak olanlar,
- Kanser gibi bağışıklık sistemini felce uğratan bir hastalığı olanlar
- Bağışıklığı bastırıcı ilaçları kullananlar.
Belli başlı bulaşıcı hastalıklar: Belsoğukluğu, Bruselloz, Çiçek hastalığı, Difteri, Dizanteri (amipli veya basilli), Grip, Hepatit, Kızamık, Kolera, Menenjit, Psittakoz, Sıtma, Suçiçeği, Tetanos, Tularemi, Tüberküloz, Uyku hastalığı, Zatürre, Tifo, Tifüs
- Enfeksiyon zincirinin (toplam 3 halka) halkaları ile ilgili ayrıntılı bilgiler aşağıda verilmektedir.
1- Enfeksiyon Etkeni: Bir enfeksiyon etkeninin hastalık yapabilme yeteneği patojenite; etkenin ağır veya öldürücü bir hastalık tablosuna yol açma yeteneği ise virülans olarak tanımlanır. Sağlık hizmeti verilen birimlerde, özellikle hastanelerin belirli bölümlerinde patojenitesi ve virülansı çok yüksek dirençli mikroorganizmaların varlığı ve yoğunluğu iyi bilinen ve araştırmalarla saptanmış bir olgudur. Hastane enfeksiyonu etkenleri hastalarla birlikte, sağlık çalışanlarını da tehdit eder.
Bulaşma Yolları: Başlıca dört adet bulaşma yolu vardır: Temas, ortak kullanılan cansız maddeler (su, yiyecek, süt ürünleri vb.), hava ve vektörler. Ayaktan ve yataklı tedavi kurumları, tanı ve araştırma laboratuvarları bu etkenlerin her türlü bulaşma yolu için elverişli ortamlardır.
3. Duyarlı Kişi (Konakçı): Enfeksiyon zincirinin son halkasıdır. Çalışma koşulları gereği, çeşitli mikroorganizmaların kişinin çeşitli yerlerinde kolonize olma olasılığının yüksekliği yanında özgün olmayan ve özgün kişisel savunma mekanizmalarının, yine ağır çalışma koşullarının yarattığı stres ve normal nüfusa göre fazla olduğu gözlenen bazı sağlık bozucu alışkanlıkların da etkisiyle yeterince işlev göremediği durumlar söz konusu olabilir.
Çevre etmeni ise zincirin tümünü kapsar. Isı değişiklikleri, nem, radyasyon, hava basıncı, hava akımının hızı, kimyasal maddeler, gazlar ve toksinler gibi faktörler enfeksiyon oluşumunu etkilerler. Patoloji, mikrobiyoloji, biyokimya laboratuvarları; radyoloji ve radyoterapi bölümleri; ameliyathaneler başta olmak üzere sağlık kuruluşlarının görev yapılan her bölümünde bu etmenlerin olumsuz etkileri söz konusudur.
