Yeryüzü potansiyeli
Yeryüzünün bir noktası ile referans toprağı arasındaki gerilimi “yeryüzü potansiyeli” olarak ifade edilir.
Yeryüzü potansiyeli
b) Topraklamaya ilişkin tanımlar:
1) Toprak: Elektrik potansiyelinin her noktada sıfır olduğu yeryüzünün madde ve yer olarak ifadesidir. Örnek: humuslu toprak, killi toprak, kumlu toprak, çamur, kayalık arazi.
2) Referans toprağı (nötr toprakTopraklayıcıdan yeterince uzak bulunan ve topraklama tesisinin etki alanı dışında kalan yeryüzü bölümü Nötr...): Topraklayıcıdan yeterince uzak bulunan ve topraklama tesisinin etki alanı dışında kalan yeryüzü bölümüdür. Bu bölümdeki herhangi iki nokta arasında, topraklama akımının neden olduğu gerilim ihmal edilecek kadar küçüktür (Şekil-2’ye bakınız).
3) Topraklama iletkeniTopraklanacak bir cihazı ya da tesis bölümünü, bir topraklayıcıya bağlayan toprağın dışında veya yalıtılmış...: Topraklanacak bir cihazı ya da tesis bölümünü, bir topraklayıcıya bağlayan toprağın dışında veya yalıtılmış olarak toprağın içinde döşenmiş bir iletkendir.
Nötr iletkeni veya ana iletken ile topraklayıcı arasındaki bağlantıya bir ayırma bağlantısı, bir ayırıcı ya da bir topraklama bobini veya direnç bağlanmışsa, bu durumda sadece topraklayıcı ile belirtilen cihazlara en yakın toprak tarafındaki bağlantı ucu arasındaki bağlantı, topraklama iletkenidir.
4) TopraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya... barası (topraklama birleştirme iletkeni): Birden fazla topraklama iletkeninin bağlandığı bir topraklama barasıdır (iletkenidir).
Aşağıdaki iletkenler topraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya... barası sayılmaz:
i) Üç fazlı düzenlerde (üç ölçü transformatörü, üç kablo başlığı, üç mesnet izolatörü vb.) her bir cihazın topraklanacak bölümlerini birleştiren topraklama iletkenleri,
ii) Hücre biçimindeki tesislerde, bir hücrenin cihazlarının topraklanacak bölümlerini birleştiren ve hücre içinde kesintisiz olarak döşenmiş olan bir topraklama barasına bağlanmış topraklama iletkenleri.
5) Topraklama tesisi: Birbirlerine iletken olarak bağlanan ve sınırlı bir alan içinde bulunan topraklayıcılar ya da aynı görevi yapan (boyasız direk ayakları, zırhlar ve metal kablo kılıfları gibi) metal parçalar ve topraklama iletkenlerinin tümüdür.
| E | Topraklayıcı, |
| S1, S2, S3 | Ana topraklayıcıya bağlanmış olan potansiyel düzenleyici topraklayıcılar, |
| UE | Topraklama gerilimiBir topraklama tesisi ile referans toprağı arasında oluşan gerilim "topraklama gerilimi" olarak ifade edilir...., |
| USS | Mümkün olan adım gerilimiAdım Gerilimi; Topraklama geriliminin, insanın 1 m’lik adım açıklığı ile köprülenebilen bölümü Adım Gerilimi..., |
| UST | Mümkün olan en büyük dokunma gerilimiDokunma Gerilimi; Topraklama geriliminin, insan tarafından köprülenebilen bölümüdür Dokunma Gerilimi a}Tesislere ve şebekelere dair..., |
| UTST | Sürüklenmiş en büyük dokunma gerilimiDokunma Gerilimi; Topraklama geriliminin, insan tarafından köprülenebilen bölümüdür Dokunma Gerilimi a}Tesislere ve şebekelere dair..., eğer kılıf en uzak noktada topraklanmamış ise, |
| UTSTE | Sürüklenmiş en büyük dokunma gerilimiDokunma Gerilimi; Topraklama geriliminin, insan tarafından köprülenebilen bölümüdür Dokunma Gerilimi a}Tesislere ve şebekelere dair..., eğer kılıf en uzak noktada topraklanmış ise, |
| j | Yeryüzü potansiyeli. |
6) Topraklamak: Elektriksel bakımdan iletken bir parçayı bir topraklama tesisi üzerinden toprağa bağlamaktır.
7) TopraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya...: Topraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümüdür.
Topraklamalar çeşitlerine, amaçlarına ve şekillerine göre ayırt edilirler:
7.1) Topraklamanın çeşitlerine göre tanımlar:
i) Dolaysız topraklamaTopraklama direncinden başka hiçbir direnç içermeyen topraklamalar dolaysız topraklama olarak adlandırılır. Dolaysız topraklama b)...: Topraklama direncinden başka hiçbir direnç içermeyen topraklamadır.
ii) Dolaylı topraklamaTopraklama iletkeni üzerine ek olarak bağlanan ohmik, endüktif veya kapasitif dirençlerle yapılan topraklama dolaylı...: TopraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya... iletkeni üzerine ek olarak bağlanan ohmik, endüktif veya kapasitif dirençlerle yapılan topraklamadır.
iii) Açık topraklamaTopraklama iletkeni üzerine bir parafudr veya eklatör bağlanan topraklama açık topraklama olarak adlandırılır. Açık...: TopraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya... iletkeni üzerine bir parafudr veya eklatör bağlanan topraklamadır.
7.2) Topraklamanın amaçlarına göre tanımlar:
i) Koruma topraklamasıKoruma Topraklaması; bir yalıtım hatasında (tam gövde teması) elektrik devresinin aşırı akım koruma aygıtları...: İnsanları tehlikeli dokunma gerilimlerine karşı korumak için, işletme akım devresinde bulunmayan iletken bir bölümün topraklanmasıdır.
ii) İşletme topraklaması: İşletme akım devresinin bir noktasının, cihazların ve tesislerin normal işletilmesi için topraklanmasıdır. Bu topraklama iki şekilde yapılabilir:
-Dirençsiz (doğrudan doğruya) işletme topraklaması: Bu durumda, topraklama yolu üzerinde normal topraklama empedansından başka hiçbir direnç bulunmamaktadır.
-Dirençli işletme topraklaması: Bu durumda, ek olarak ohmik, endüktif ya da kapasitif dirençler bulunmaktadır.
iii) Fonksiyon topraklamasıBir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi amacıyla yapılan topraklamalar...: Bir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi amacıyla yapılan topraklamadır. Fonksiyon topraklamasıBir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi amacıyla yapılan topraklamalar..., toprağı dönüş iletkeni olarak kullanan iletişim cihazlarının işletme akımlarını da taşır.
Not : Bir iletişim tesisinin fonksiyon topraklamasıBir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi amacıyla yapılan topraklamalar..., eskiden kullanılan iletişim tesisi işletme topraklaması ile aynıdır. Fonksiyon topraklaması deyimine, örneğin “yabancı gerilim bileşeni az olan topraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya...” gibi adlandırmalar da dahildir.
iv) Fonksiyon ve koruma topraklamasıKoruma Topraklaması; bir yalıtım hatasında (tam gövde teması) elektrik devresinin aşırı akım koruma aygıtları...: Fonksiyon topraklamasının aynı topraklama iletkenini kullanarak ve aynı zamanda koruma topraklaması olarak da kullanıldığı topraklamadır.
Not : Bir iletişim tesisinin fonksiyon ve koruma topraklamasıKoruma Topraklaması; bir yalıtım hatasında (tam gövde teması) elektrik devresinin aşırı akım koruma aygıtları..., eskiden kullanılan iletişim tesisi işletme ve koruma topraklaması ile aynıdır.
v) Düşük gürültülü topraklamaDış kaynaklardan iletilen (bozucu büyüklüklerle olan) girişimin seviyesi, bağlandığı bilgi işlem veya benzeri donanımda...: Dış kaynaklardan iletilen (bozucu büyüklüklerle olan) girişimin seviyesi, bağlandığı bilgi işlem veya benzeri donanımda bilgi kayıplarına neden olan kabul edilmeyecek etkiler üretmeyen bir topraklama bağlantısıdır.
Not : Genlik/frekans karakteristikleri ile ilgili olarak (suseptans= 1/x) duyarlık, donanımın tipine bağlı olarak değişir.
vi) Yıldırıma karşı topraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya...: Yıldırım düşmesi durumunda, işletme gereği gerilim altında bulunan iletkenlere atlamaları (geri atlamalar) geniş ölçüde önlemek ve yıldırım akımını toprağa iletmek için, işletme akım devresine ilişkin olmayan iletken bölümlerin topraklanmasıdır.
vii) Raylı sistem topraklamasıİletken kısımlarla raylı sistem toprağı arasındaki dolaysız, dolaylı veya açık bağlantılar raylı sistem topraklaması...: İletken kısımlarla raylı sistem toprağı arasındaki dolaysız, dolaylı veya açık bağlantıdır.
Raylı sistem toprağı, geri dönüş iletkeni olarak görev yapan ve traversler veya topraklama tesisleri üzerinden toprakla bağlantısı olan raylar ve bunlara bağlanmış iletken kısımlardır.
7.3) Topraklamanın şekline göre tanımlar:
i) Münferit (tekil) topraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya...: İşletme elemanı veya cihazın sadece kendine ilişkin topraklayıcıya bağlı olduğu topraklamadır.
ii) Yıldız şeklindeki topraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya...: Birçok işletme elemanının veya cihaza ilişkin topraklama iletkenlerinin topraklanmış bir noktada yıldız şeklinde toplanmasıdır.
iii) Çoklu topraklamaBir işletme elemanı veya cihazın topraklanmış birçok iletkene (örneğin potansiyel dengeleme iletkeni, koruma iletkeni...: Bir işletme elemanı veya cihazın topraklanmış birçok iletkene (örneğin potansiyel dengeleme iletkeni, koruma iletkeni (PE) veya fonksiyon topraklamaTopraklamak için kullanılan araç, düzen ve yöntemlerin tümü topraklama olarak adlandırılır. Topraklama b) Topraklamaya... iletkeni (FE)) bağlandığı topraklamadır. Bu topraklama iletkenleri aynı topraklama birleştirme iletkenine veya farklı topraklayıcılara bağlı olabilir.
iv) Yüzeysel topraklamaTopraklanacak işletme elemanları veya cihazların ve iletişim tesislerinin işletme akımı taşımayan iletken kısımlarının ağ...: Topraklanacak işletme elemanları veya cihazların ve iletişim tesislerinin işletme akımı taşımayan iletken kısımlarının ağ şeklinde kendi aralarında koruma topraklamasına veya fonksiyon ve koruma topraklamasına bağlandığı topraklamadır.
8) Topraklayıcı (topraklama elektrodu): Toprağa gömülü ve toprakla iletken bir bağlantısı olan veya beton içine gömülü, geniş yüzeyli bağlantısı olan iletken parçalardır.
Detaylı bilgilendirme için TIKLAYINIZ
