Acil durum

İşyerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olaylar Acil Durum’dur.

Acil durum

18.12.2013 tarih ve 28855 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Afet ve Acil Durum Müdahale Yönetim Hizmetleri Yönetmeliğinde yapılan tanıma göre acil durum, toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve acil müdahaleyi gerektiren olayları ve bu olayların oluşturduğu kriz halini ifade etmektedir. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğüne göre acil durum, büyük fakat genellikle yerel imkânlarla baş edilebilen çapta, ivedilik gerektiren tüm durum ve hâller olarak tanımlanmıştır. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’te ise acil durumu “afet olarak değerlendirilen olaylar ile dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kasıt ve çeşitli sebeplerle meydana getirilen olayların yol açtığı haller” olarak tanımlamaktadır. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe göre ise acil durum, işyerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olaylardır.   Endüstriyel manada kamu kurumları da dâhil olmak üzere İSG açısından ele alındığında ise acil durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Yangın,
• Patlama,
• Tehlikeli kimyasal madde yayılımı,
• Doğal afetler,
• İlkyardım ve tahliye gerektirecek olay ve kazalar,
• Gıda zehirlenmesi,
• Sabotaj.

İşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlar; yapılan işin niteliği, kullanılan malzemeler, işyerlerindeki risk faktörleri, işyerinin konumu, faaliyet gösterdiği alandaki önem derecesi gibi çeşitli etmenlere göre farklılıklar arz etmektedir.

Acil Durum Planı Hazırlama Rehberi

İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmeliğe göre acil durum planıAcil durum planı; İşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dahil bilgilerin..., işyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dâhil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı plandır. Acil durum planıAcil durum planı; İşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dahil bilgilerin...; büyük çaplı kaza ve yaralanmaları önlemek, işyeri ve çevresindeki binalar ile ekipmanlarda oluşabilecek zararı azaltmak, toplum ve çevreyi acil durumların etkilerinden korumak ve acil durumların işyerlerine verdiği maddi ve manevi zararı en az hasarla atlatarak normal çalışma düzenine en hızlı şekilde geçişini sağlamak için gereklidir. Herhangi bir acil durum meydana gelmeden yapılacak bu planlamayla gereken tedbirler belirlenir. Gerektiğinde uygulama kolaylığı sağlanarak maddi ve manevi en az hasarla atlatılabilir. Acil durum planı hazırlamanın amaçları şu şekilde sıralanabilir:

• Acil durumlara karşı her zaman hazır bulunulması
• Acil durumların neden olduğu durumların hızlı ve etkili bir biçimde sınırlandırılması
• Acil servis hizmetleri işyerine ulaşıp kontrol altına alana kadar acil durumun yönetilmesi
• Dışarıdan gelen acil durum ekiplerine bilgi verilerek ve ekipmanlarla yardımcı olunması
• Tüm çalışanların ve çevredekilerin acil durumların olumsuz etkilerinden korunması

Acil Durum Yönetimi

İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi, İSG faaliyetlerinin kuruluşların genel stratejileri ile uyumlu olacak biçimde sistematik bir şekilde ele alınarak sürekli iyileştirme yaklaşımı çerçevesinde çözümlenmesi için kullanılan bir araçtır. İşyerlerinde kurulan iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerinin altında olmazsa olmazlardan biri de acil durum başlığıdır. Acil durum planı 4 aşamadan oluşan bir süreci tetikler;

1. Önleme: Acil durumları önlemek veya etkilerini azaltmak için, düzenleyici fiziksel veya operasyonel tedbirlerin alınması.
2. Hazırlık: Düzenlemeler ve tüm gerekli kaynakların acil durumları önlemek için seferber edilmesi
3. Müdahale: Acil durum meydana geldikten hemen sonra etkilerinin en aza indirilmesi
4. Yenilenme: Tesislerin mümkün olduğunca kısa sürede yenilenmesi ve maruz kalan topluluğun bu durumu çabuk atlatması için düzenlemeler yapılması.

Bu alanda önemli bir kaynak olan ve uluslararası kabul gören iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi standardı OHSAS 18001OHSAS Occupational Health And Safety Assessment Systems baş harflerinin kısaltması OHSAS 18001 dır. İş...’in TSE tarafından uyumlaştırılan hali TS 18001’de işyerlerinin acil durumlar hakkında yapması gerekenler aşağıda belirtilmiştir:

• Kuruluş, olayların ve acil durumların meydana gelme olasılığını tahmin etmeli, bu durumlarda yapılacakları belirlemeli ve bunlardan kaynaklanabilecek muhtemel hastalık ve yaralanmaları önlemek veya azaltmak için plan ve prosedürler oluşturmalı ve bunları sürdürmelidir.
• Kuruluş, özellikle olayların ve acil durumların ortaya çıkmasından sonra acil durum hazırlıklarını, bu durumlarda kullanılacak planları ve prosedürleri gözden geçirmelidir
• Kuruluş, pratik olan yerlerde bu gibi prosedürleri periyodik olarak da denemelidir.

  İşyerlerinin acil durum yönetiminde dikkat etmesi gerekenler;

• Acil durum çalışmalarını yürütecek ekibin belirlenmesi
• Acil durumlarla ilgili yapılacak çalışmalar için bir amaç belirlenmesi
• Acil durum planı hazırlanması ve diğer çalışmalardaki girdilerin tespiti
• Saha ziyaretlerinin planlanması ve uygulanması
• Eksiklikleri içeren raporların hazırlanarak işverene sunulması
• Acil durum ekipmanlarının temini için ilgili birimlerle ortak çalışma yapılması
• Acil durum planı hazırlık aşamaları izlenerek işyeri için bir acil durum planı hazırlanması
• Acil durum ekiplerinin eğitimleri için gerekli planlamaların yapılması
• Tatbikatların planlanması, senaryolar oluşturulması ve uygulanması
• Çalışmaların takibi ve kontrolü